สร้างเว็บไซต์ฟรี
โรคกระดูกพรุนภัยเงียบของผู้สูงอายุ
ในประเทศไทยพบผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 5 แสนคนเป็นสัญญาณที่แสดงออกถึงการก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุความน่าเป็นห่วงของเรื่องนี้คือคนในวัยนี้มักมีความเสื่อมของระบบต่างๆในร่างกายซึ่งยากต่อการใช้ชีวิตได้เหมือนกับคนที่ร่างกายแข็งแรงโดยหนึ่งในโรคที่น่าสนใจสำหรับผู้สูงอายุก็คือ “โรคกระดูกพรุน” อันอาจทำให้เกิดภาวะทุพพลภาพได้ทั้งยังเป็นภัยเงียบที่ต้องให้ความสำคัญ
ลักษณะของโรคกระดูกพรุน
โรคกระดูกพรุนคือโรคชนิดหนึ่งซึ่งมวลกระดูกลดน้อยลงมักเกิดกับสตรีวัยหมดประจำเดือนหรือผู้ชายอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไปเกิดจากอัตราการสร้างและการทำลายกระดูกที่ไม่สมดุลกันโดยปกติแล้วร่างกายมนุษย์จะมีการสร้างและทำลายกระดูกอยู่ตลอดเวลาและอยู่ในสมดุลแต่มีบางภาวะที่อาจส่งผลให้การสร้างและทำลายมวลกระดูกผิดปกติเช่นในคนที่หมดประจำเดือนฮอร์โมนเพศหญิงลดน้อยลงส่งผลให้มีการทำลายกระดูกมากขึ้นและสร้างได้น้อยลงมวลกระดูกโดยรวมจึงลดน้อยลงกลายเป็นโรคกระดูกพรุนในที่สุด
อาการแทรกซ้อนของโรคกระดูกพรุน
- กระดูกเสียความแข็งแรงกระดูกหักง่าย
- เคลื่อนไหวได้ลดลงช่วยเหลือตัวเองลำบาก
- หลังโกงหลังค่อม
- ติดเชื้อในกระแสเลือด
- ปอดบวม
- ติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ
- โลหิตเป็นพิษ
- เดินไม่ได้/พิการ
- แผลกดทับ (กรณีเป็นผู้ป่วยติดเตียง)
กระดูกข้อสะโพกหักจากกระดูกพรุนเป็นภาวะที่มีอันตรายสูงและถึงกับเสียชีวิตได้ภาวะกระดูกหักหากเกิดในผู้สูงอายุจะรักษาได้ยากเพราะกระดูกหักในผู้สูงอายุจะติดช้ามีภาวะแทรกซ้อนค่อนข้างมากบางรายอาจถึงแก่ชีวิตโดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะแทรกซ้อนกระดูกสะโพกหักอาจทำให้เกิดภาวะทุพพลภาพตามมาหรือเสียชีวิตได้สูงภายใน 1-2 ปี
การรักษาโรคกระดูกพรุน
- รักษาด้วยยา
- ผ่าตัด
- กายภาพบำบัด
การรักษาภาวะกระดูกสะโพกหักจากกระดูกพรุน
ภาวะกระดูกสะโพกหักเป็นอาการแทรกซ้อนของโรคกระดูกพรุนที่อันตรายและทำให้เสียชีวิตได้แต่ปัจจุบันมีการพัฒนาการรักษาพยาบาลที่มีประสิทธิภาพสูงเช่นการผ่าตัดโดยเร็วภายใน 48-72 ชั่วโมงเพื่อยึดตรึงกระดูกหักให้แข็งแรงและการผ่าตัดแบบแผลเล็กบาดเจ็บน้อยร่วมกับการทำกายภาพบำบัดและการเลือกใช้ยาที่เหมาะสมวิธีเหล่านี้สามารถลดอัตราการเสียชีวิตลงได้อย่างมากและสามารถฟื้นฟูร่างกายกลับสู่ภาวะปกติได้อย่างรวดเร็ว
การสังเกตตัวเองถึงแนวโน้มของการเป็นโรคกระดูกพรุน
- วัดส่วนสูงหากพบว่าเตี้ยลงกว่าตอนวัยหนุ่มหรือวัยสาวมากกว่า 4 เซนติเมตรควรพบแพทย์
- ทบทวนตัวเองว่าเคยกระดูกหักง่ายมาก่อนหรือไม่มีกระดูกหักง่ายในครอบครัวหรือไม่หากใช่ควรพบแพทย์เพื่อตรวจละเอียด
ปัจจัยเสี่ยงโรคกระดูกพรุน
- สุรา/บุหรี่
- การใช้ยาสเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานานมากกว่า 3 เดือน
การป้องกันโรคกระดูกพรุน
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่เน้นอาหารที่มีแคลเซียมเมื่ออายุมากขึ้นหรือเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
- ออกกำลังกายในท่าลงน้ำหนักที่เท้าเช่นกระโดดเชือกวิ่งเดิน
- หลีกเลี่ยงการดื่มสุราและสูบบุหรี่
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาสเตียรอยด์ติดต่อกันเป็นเวลานาน
ข้อมูลโดย
ศ. นพ.วิวัฒน์วจนะวิศิษฐ์
สาขาวิชากระดูกสันหลังภาควิชาออร์โธปิดิกส์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
ที่มา https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/
